In de toetstheorie wordt een verschil gemaakt tussen summatief toetsen en formatief toetsen. Het verschil heeft te maken met het doel waarvoor je het gebruikt. Op de site van cito staat te lezen: “Een formatieve toets is dan gericht op vervolghandeling. Met een summatieve toets sluit je leerprocessen af en ben je gericht op het nemen van een besluit.” (De Klerk, 2023)
Summatieve toetsen zijn bedoeld om de leerprestaties van een leerling, student, lerende volwassene te beoordelen. Deze toetsen zijn gebonden aan een norm, dat wil zeggen dat met de toets wordt beoordeeld of de norm wel/niet behaald is.
Je kunt summatief toetsen om een onderdeel af te sluiten, een periode of een hele opleiding. Het resultaat kan worden beloond met een cijfer, studiepunten, een certificaat of een diploma. Dit resultaat wordt ook gebruikt als selectiemiddel. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een havo-diploma dat toegang geeft tot bepaalde opleidingen of aan de cito-toets die wordt ingezet om leerlingen van de basisschool te beoordelen om toegang te geven tot verschillende opleidingen in het voortgezet onderwijs.
Summatieve toetsen kunnen zowel theoretisch als praktijkgericht zijn. Denk maar aan het rijexamen: je bent geslaagd als je zowel het theoretisch examen hebt gehaald als het praktijkexamen.
Summatieve toetsen kunnen zowel digitaal, schriftelijk als in een ‘live’ setting worden afgenomen, denk aan een gesprek, de uitvoering van een taak of een simulatie.
© volwassenenleren.nl (2023)
Referenties
De Greef. M. (2022). Wat zijn de effecten van de inzet van verschillende toetsvormen (formatief en summatief) en van de frequentie en timing van de toetsen op het behalen van de leerdoelen onder mbo-studenten. Den Haag: Kennisrotonde.
De Klerk, A. (2023). Formatief versus summatief. Cito. Retrieved: 08-01-2023. https://www.cito.nl/kennis-en-innovatie/microlearningbank/toetsgebruik/formatief-versus-summatief
Optimumassessment.com. (2023). Wat is summatief toetsen. Retrieved: 08-01-2023.
https://www.optimumassessment.com/kennisbank/digitaal-toetsen/wat-is-summatief-toetsen/
Wij leren.nl. Toetsen. Retrieved: 08-01-2023. https://wij-leren.nl/toetsen.php
Verder lezen
Joosten ten Brinke, prof. Dr. D. (2022) Toetsen, beoordelen en evalueren van het leren van volwassenen.
