Iedereen is wel eens bang om te falen. Dat hoeft niet erg te zijn. Denk aan de spanning of stress die je voelt bij een bijzondere prestatie die je moet leveren. Als deze spanning goed uitpakt, omdat deze je motiveert, of waardoor je je beter kunt concentreren of je beter kunt functioneren, dan werkt deze spanning positief uit. Je spreekt dan ook wel over ‘gezonde spanning’. Maar als deze spanning je blokkeert, je belemmert in wat je moet doen en je angst niet meer in verhouding staat tot wat je geacht wordt te doen, dan werkt deze spanning negatief uit en spreek je van faalangst.

Faalangst is dus een sterke angst die je voelt als je een prestatie moet leveren die belangrijk voor je is, waarover je onzeker bent en waarop je beoordeeld wordt. Faalangst is taakgebonden. Faalangst begint vaak klein, iets wat je wilt mislukt een aantal keren en je wordt onzeker. Deze onzekerheid zet zich in jezelf vast. Kinderen kunnen faalangstig worden als ze niet kunnen voldoen aan bepaalde eisen van de leerkracht of van de ouders maar ook als ouders of leerkrachten te hoge verwachtingen van hen hebben (Bakker, 2009).

Bekende voorbeelden van faalangst zijn examenvrees en plankenkoorts (Wikipedia, 2021).

Volwassenen die faalangstig zijn, bedienen zich vaak van één van de volgende drie strategieën om met stressvolle situaties om te gaan (Bohnenn, 2020):

Een taakgerichte strategie: de volwassene vraagt hulp, is open over de problemen, vraagt anderen om te controleren, maakt zich passende benaderingen of leerstrategieën eigen, is soms zeer perfectionistisch.
Een emotiegerichte strategie: de volwassene wordt boos, uit frustraties, vecht terug, duidt zaken negatief, wil zich bewijzen of anderen afschrikken.
Een vermijdingsgerichte strategie: de volwassene vermijdt zaken, camoufleert onvermogen, ontkent, onderdrukt, overcompenseert en zoekt afleiding in andere zaken.

Referenties

Bakker, H. & Plantinga, E. (20029). Stagnaties. In: Bohnenn, E. (Red.) NT1 Handboek: Voor docenten en opleiders. Rotterdam: Stichting Expertisecentrum ETV.nl
https://oefenen.nl/wp-content/uploads/2019/10.Handboek-NT1.pdf

Bohnenn, E. (2020). Als het leren dreigt te stagneren. Onderdeel van de artikelenserie Leren in de educatie, Lesgeven, begeleiden en faciliteren. Onder (eind)redactie van E. Bohnenn, I. den Hollander, R. Thijssen en B. Vaske. Den Haag: Stichting Expertisecentrum Oefenen.nl.
https://oefenen.nl/wp-content/uploads/2020/06/Als-het-leren-dreigt-te-stagneren.pdf

Van Lieshout, T. (2018). Pedagogische adviezen voor speciale kinderen. Een praktisch handboek voor professionele opvoeders, begeleiders en leerkrachten. Houten: Bohn, Stafleu en van Loghum.

Wikipedia. (2021). Faalangst. Retrieved 23-2-2021.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Faalangst