‘Leerders moet je actief betrekken in het leerproces’

Malcolm Shepherd Knowles (24 augustus 1913 – 27 november 1997) was een Amerikaanse onderwijskundige. Hij schreef meer dan 230 artikelen en 18 boeken. In de tweede helft van de 20e eeuw was hij een invloedrijke wetenschapper op het gebied van onderwijs aan volwassenen, bekend geworden door zijn theorie over leren door volwassenen. Er was al wel aandacht voor pedagogie, het leren van kinderen. Knowles geeft aan dat volwassenen anders leren dan kinderen. In 1980 verscheen daarover zijn boek The modern practice of adult education: from pedagogy to andragogy.

Andragogie

Knowles gebruikt de term andragogie om zijn ideeën over onderwijs aan volwassenen uit te leggen. De term komt uit het Grieks en staat voor man-leiden in vergelijking met pedagogiek dat kind-leiden betekent. De Duitser Alexander Kapp introduceerde de term al in 1833. Andragogiek is de opvoeding en vorming van volwassenen.

Leerprincipes van Knowles

Knowles bracht een verschuiving in het denken over het leren door volwassenen. Hij verlegt de focus van de docent naar de leerder. Knowles gaat uit van leerprincipes die gelden voor volwassen leerders:

Belang van het leren
Volwassenen moeten weten waarom ze iets leren. En niet alleen waarom, maar ook wat ze gaan leren en hoe ze dat gaan doen.
Zelfsturing
Volwassenen willen zelf de controle hebben over hun leerproces. Ze willen keuzes kunnen maken en verantwoordelijk zijn voor hun eigen leerproces.
Ervaring
Een volwassene gebruikt eerder opgedane kennis en ervaring – ook fouten – tijdens het leren. Een leeractiviteit moet aansluiten op wat een leerder al weet en kan.
Relevantie
Volwassenen zijn het meest geïnteresseerd om iets te leren wat meteen ook relevant is voor nieuwe omstandigheden in het werk en/of het persoonlijke leven. Volwassenen willen dat wat ze leren aansluit op hun interesse, situatie en omstandigheden.
Oriëntatie
Het leren van volwassenen is gecentreerd rond het uitvoeren van een taak of het oplossen van een probleem in plaats van rond onderwijsinhoud. Volwassenen willen snel in de praktijk toepassen wat ze geleerd hebben.
Motivatie om te leren
Volwassenen worden meer gemotiveerd door intrinsieke factoren. Ze willen bijvoorbeeld gezonder leven, beter zijn in hun werk of hun kinderen ondersteunen bij het opgroeien.

De leerder centraal

Knowles’ theorie gaat ervan uit dat volwassenen andere behoeftes hebben dan kinderen en dat ze op een andere manier leren. Hij gaf later aan dat een aantal van deze veronderstellingen toch ook van toepassing zijn op kinderen, hoewel mogelijk nog in mindere mate. Zo leren ook kinderen beter als het onderwerp aansluit bij hun interesse en als ze weten waarom ze iets leren. Ervaring maakt het grootste verschil. Voor een succesvol leerproces is het in ieder geval belangrijk dat een docent rekening houdt met de leerkenmerken van volwassenen. Daarbij staat de leerder centraal en niet de docent of de lesmethode. Leerders moet je actief betrekken bij het leerproces.

Anne-Lies Schrijvers werkt bij Oefenen.nl. Ze is verantwoordelijk voor de portal Oefenen.nl en stuurt projecten aan voor nieuwe programma’s, zoals eerder Klik & Tik en Taalklas.nl.

Referenties

Cercone, K. (2008). Characteristics of adult learners with implications for online learning design. AACE Journal, 16(2), p. 137-159.

E-Learning Industry. (2020). The Adult Learning Theory – Andagogy. Retrieved: 29-03-2020.
https://elearningindustry.com/the-adult-learning-theory-andragogy-of-malcolm-knowles.

Knowles, M. S. (1980). The modern practice of adult education: From pedagogy to andragogy. Englewood Cliffs: Prentice Hall/Cambridge.

Knowles, M. S., et al. (1984). Andragogy in action: Applying modern principles of adult education. San Francisco: Jossey-Bass.

Wikipedia. (2020). Malcolm Knowles. Retrieved: 29-03-2020.
https://en.wikipedia.org/wiki/Malcolm_Knowles.

Wikipedia. (2020). Andragogie. Retrieved: 29-03-2020.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Andragogie.

YouTube. (2020) Who was Malcolm Knowles. Retrieved: 29-03-2020.
www.youtube.com/watch?v=jsJMEYGfXY4.