“By giving our students practice in talking with others, we give them frames for thinking on their own.”
Lev Semjonovitsj Vygotski (1896 – 1934) was een psycholoog uit Rusland van Joodse komaf. Vygotski is zijn loopbaan begonnen met een studie medicijnen, die hij in het eerste leerjaar verruild heeft voor een studie rechten. Na deze studie besloot hij zich meer te richten op het vakgebied van de psychologie en is hij met het werk “The Psychology of Art” gepromoveerd. Zijn gedachtegoed was sterk beïnvloed door het Marxisme (Peeters, 2018).
Taal helpt denkkaders te ontwikkelen
Het werk van Vygotski is vooral gebaseerd op sociaal-constructivistische theorieën (Popović, 2014). Leren gebeurt vooral in interactie met de sociale omgeving (Wikipedia, 2019). De taal leer je vooral, doordat je samen met anderen in contact bent en op dat moment de taal eigen maakt. Volgens Vygotski was de taal niet per se een uitdrukking van ons denken. Hij gaf juist aan, dat door het gebruik van de taal ons denken geherstructureerd werd (Wikipedia, 2019). De eerder genoemde uitspraak van Vygotski “By giving our students practice in talking with others, we give them frames for thinking on their own” illustreert dit. Door actief met anderen de taal te beoefenen, leer je je eigen denkkaders te ontwikkelen. Als je actief in samenspel met je omgeving dingen doet of onderneemt, ontwikkel je jezelf. Of met andere woorden, zoals Vygotski het aangeeft “Through others we become ourselves.”
De zone van naaste ontwikkeling
Naast de eigen kijk op de relatie tussen taal en het denken, is Vygotski de grondlegger van de zone van naaste ontwikkeling. Een kind kan dingen zelf, dat is de actuele ontwikkeling (Wij-leren.nl, 2019). Maar bij andere dingen heeft het hulp nodig, dat is de zone van de naaste ontwikkeling. Volgens Peeters (2018) bedoelt Vygotski hiermee, dat een kind het voorbeeld van een volwassene volgt en het vermogen ontwikkelt om uiteindelijk dingen zonder ondersteuning van deze volwassene te doen.
De docent als facilitator
Door leren te beschouwen als een proces, dat je je iets eigen maakt met ondersteuning van een ander, komt er ook een andere kijk op het docentschap. De docent (ook bij het leren van volwassenen) wordt eerder een facilitator in plaats van iemand die sec voor kennisoverdracht zorgt. Hij zorgt met name voor interventies die de lerende ondersteunen in het leren. Er wordt in feite ruimte geboden om te leren leren. Dat hoeft niet individueel te zijn, maar kan juist ook in een groepssetting plaatsvinden gezien het door Vygotski’s onderstreepte belang van het leren van de sociale omgeving. Goede begeleiding staat hierbij voorop. Zorgen voor een veilige sfeer om te leren en eventueel te leren van fouten is één van de kerntaken van de docent. Uiteindelijk moet er samen met de lerende ook wel gekeken worden of hij het leerdoel heeft behaald, oftewel of wat hij wilde leren ook kan gebruiken in de praktijk.
© volwassenenleren.nl (2019)
Referenties
Peeters, W. (2018). Het het gedachtegoed van … Lev Vygotski. Retrieved: 13-05-2019. < https://www.vernieuwenderwijs.nl/het-het-gedachtegoed-van-lev-vygotsky/>.
Popović, K. (2014). Lev Vigotsky – Mozart of psychology, stepchild of adult learning. Retrieved: 13-05-2019. < https://keb-deutschland.de/lev-vigotsky-mozart-of-psychology-stepchild-of-adult-learning/>.
Wikipedia. (2019). Lev Vygotski. Retrieved: 13-05-2019. < https://nl.wikipedia.org/wiki/Lev_Vygotski>.
Wij-leren.nl. (2019). Zone van naaste ontwikkeling. Retrieved: 15-05-2019. <https://wij-leren.nl/zone-van-naaste-ontwikkeling.php>.
