“Education is what survives when what has been learned has been forgotten.”
Burrhus Frederic Skinner (1904-1990), psycholoog, is een grote naam in het behaviorisme, de stroming in de psychologie die het gedrag van mensen onderzoekt. Pavlov* is de grondlegger van de gedragsanalyse. Skinner ontdekte het belang van consequenties van gedrag: mensen doen dingen omdat ze geleerd hebben dat vergelijkbaar gedrag positieve consequenties heeft (conditionering). Zijn stelling was dat je mensen veel kunt leren, als je het gewenste gedrag beloont: succes stimuleert succes.
Het is dan ook geen wonder dat zijn theorie vooral is en wordt toegepast in educatieve en pedagogische settings.
Skinner raadt het straffen af (daar leren mensen niet van) en moedigt het gebruik van allerlei soorten beloningen aan.
Hij stelt dat de omgeving de grootste invloed heeft op gedragsverandering. Als het gaat om leren dan zijn uiteraard persoonlijke interesse, nieuwsgierigheid en discipline belangrijk, maar de interactie met de omgeving staat voorop (Skinner, 1974; 1978).
Volwassenen die leren, willen wat zij leren graag in praktijk brengen. In hun privé- of werkomgeving, toetsen zij of het geleerde ook inderdaad het gewenste resultaat oplevert. Als je als manager wordt gecoacht op effectief leiderschap, dan wil je dit terugzien in je relatie met de medewerkers. Als je een vreemde taal leert, wil je deze spreken tijdens je vakantie.
Maar leren wil niet zeggen dat je het gewenste gedrag ook meteen al kunt vertonen en ook niet dat je pogingen door iedereen op waarde worden geschat.
Organiseer daarom je eigen feedback, zoek stimulerende ervaringen zelf op. Breng wat je hebt geleerd eerst in praktijk in een veilige omgeving, zoek later uitdagender omgevingen op. Doseer wat je oefent, oefen eerst in kleine stapjes en maak daarna de stappen wat groter.
Leren is ook leren organiseren van positieve consequenties van nieuw gedrag.
*Pavlov (1849-1936), Russisch fysioloog, grondlegger van het behaviorisme. Zijn naam is verbonden met het begrip pavlovreactie.
© volwassenenleren.nl (2016)
Referenties
Skinner, B. F. (1974). About behaviorism. New York: Alfred A. Knopf.
Skinner, B.F. (1978). Reflections on behaviorism and society. New Jersey: Prentice Hall.
Mion, V. en Rietdijk, M. (2013). Presteren met Pavlov. Laat mensen een stap extra zetten. Amsterdam: Boom/Nelissen.
