“Het lichaam is een krachtig hulpmiddel bij het leren van een nieuwe taal. Door fysieke bewegingen te integreren, wordt het leerproces dynamischer en intuïtiever”.

James Asher (1929 – 2022) was psycholoog en had naast interesse in talen ook interesse in de manier waarop mensen vaardigheden aanleren. Ondanks dat hij op school geslaagd was voor Latijn, Spaans, Frans en Duits beheerste hij deze talen niet optimaal. Wellicht hield dat ook verband met het onderwerp waarop hij in de jaren ’60 promoveerde, namelijk hoe mensen een nieuwe taal konden leren (Dynamic Language Learning, 2024).

Een nieuwe manier van taal leren

Hij observeerde het leren van een taal bij kinderen en vroeg zich af: “Wat zou de sleutel zijn van het leren van een taal?” Hij vertrok vanuit zijn grote interesse: de skill learning of het leren van vaardigheden. Na zijn onderzoek stelde hij 3 kernhypothesen op:

Taal wordt eerst geleerd door luisteren.
De rechterhersenhelft, verantwoordelijk voor fysieke bewegingen, moet betrokken worden bij taalverwerving (activiteit van de linkerhersenhelft).
Leren moet stressvrij zijn omdat stress het natuurlijke leerproces belemmert.

Aan diverse universiteiten experimenteerde hij met het leren van een taal. Resultaat was een lesvorm, waarbij taalleerders door het uitvoeren van handelingen laten zien dat ze de nieuwe taal begrijpen, maar niets zeggen (Dynamic Language Learning, 2024).

Voorbeeld
In een eerste stap: Sta recht en ga naar de deur.
In een volgende stap: Sta recht, ga naar het bord, neem een rode stift, schrijf je naam op het bod, geef de stift aan persoon X en ga zitten.

Een juiste uitvoering van de verschillende instructies toont dat de aangeboden taal begrepen wordt. Belangrijk is de variatie in de instructies en volgorde. Het mag geen handelingsautomatisme worden, er moet begrip zijn van de aangeboden taal.

Het ontstaan van de TPR-methode

Door een les te filmen en deze naar de marine te sturen, wekte Asher de interesse van de marine, die de methode vervolgens toepaste om hun werknemers talen te leren. Uiteindelijk heeft hij deze methode de TPR-methode genoemd. De term Total Physical Response is door Asher bedacht (ondanks zijn bedenkingen bij de term ‘physical’). Samen met collega’s heeft hij de methodiek verder ontwikkeld en de resultaten en werkbaarheid onderzocht (Dynamic Language Learning, 2024).
In de jaren ‘80 wordt de TPR-methode uitgebreid door de Amerikaan Blaine Ray tijdens het lesgeven, TPRS (Teaching Proficiency through Reading and Storytelling) krijgt een plek in het talenonderwijs. Het maakt gebruik van verhalen om een nieuwe taal te leren. Leraar en taalleerder maken samen verhalen in de doeltaal (= de te leren taal), verhalen die dicht bij de leefwereld van de cursist staan. Dit zorgt voor veel begrijpelijke input, wat essentieel is voor taalverwerving. Het geeft de kans om nieuwe grammaticale structuren en woordenschat te leren, te herhalen en te gebruiken. Lezen wordt ingezet als middel bij gealfabetiseerde leerders.

Meerwaarde van de TPR-methode

James Asher’s TPR-methode blijft een onmisbaar en helaas ook onderschat instrument in het onderwijs. Door de principes van luisteren, fysiek reageren en stressvrij leren, faciliteert TPR een natuurlijk, dynamisch (taal)verwervingsproces. Of je nu nieuwkomer bent die Nederlands leert of je weg vindt in een nieuw vak, TPR geeft je een vliegende start.

Helga Gehre is teamleider bij Ligo (centrum voor basiseducatie) in Antwerpen.

Bronnen

Asher, J.J. (1969). The total physical response approach to second language learning. Modern Language Journal 53 (1), p. 3-17.

Asher, J.J. (2009). Learning Another Language Through Actions. Los Gatos: Sky Oaks Productions.

Dynamic Language Learning. (2024). Total Physical Response. Retrieved: 09-11-2024. https://www.dynamiclanguagelearning.com/over-dll/total-physical-response.

Krashen, S.D. (1981). Second Language Acquisition and Second Language Learning. Oxford: Pergamon Press Inc.

Larsen-Freeman, D. (2000). Techniques and Principles in Language Teaching. Oxford: Oxford University Press.

Richards, J.C., & Rodgers, T.S. (2001). Approaches and Methods in Language Teaching. Cambridge: Cambridge University Press.

Meer informatie

Colorín Colorado: Deze website biedt een uitleg van TPR en hoe het kan helpen bij het vergroten van leerervaringen en taalbehoud: https://www.colorincolorado.org/glossary/total-physical-response-tpr

Donszelmann, S. (2019). Doeltaal-Leertaal: Didactiek, professionalisering en leereffecten. Amsterdam / Almere: Vrije Universiteit Amsterdam / Uitgeverij Parthenon: Hier vind je het onderzoek rond doeltaal-leertaal: https://research.vu.nl/ws/portalfiles/portal/85140826/complete+dissertation.pdf

ITTT (International TEFL Training Institute): Hier vind je een inleiding tot de TPR-methode, inclusief de voordelen, uitdagingen en toekomstperspectieven: https://www.tefl-certificate.net/blog/theories-methods-techniques-of-teaching-total-physical-response-ittt-tefl-blog/

Klasse: Hier vind je informatie over het gebruik van TPR in je online taalles: https://www.klasse.be/133266/taaltechnieken-spotten-nt2-klas/

NT2 en Alfa – TPR – Total Physical Response: Hier vind je achtergrond over TPR, met videomateriaal en gebruik ervan in de NT2-lessen: https://www.nt2enalfa.com/tpr.html

Onderwijs van Morgen: Hier vind je meer informatie over doeltaal: https://www.onderwijsvanmorgen.nl/door-de-doeltaal-te-spreken-leren-leerlingen-authentieker-taalgebruik/

Taalleermethoden.nl: Deze website biedt een uitgebreide uitleg van de achtergrond, kenmerken en toepassingen van TPR: https://www.taalleermethoden.nl/index.php/taalleermethoden/tpr

TeachingEnglish – British Council: Dit artikel geeft een overzicht van TPR, inclusief waar het vandaan komt, hoe je het kunt gebruiken in de klas en waarom het effectief is: https://www.teachingenglish.org.uk/professional-development/teachers/managing-lesson/articles/total-physical-response-tpr

Wikipedia – Total physical response: Hier vind je achtergrond over TPR: https://en.wikipedia.org/wiki/Total_physical_response