Locus of Control is een begrip uit de psychologie en wordt gezien als een belangrijk kenmerk van iemands persoonlijkheid. De letterlijke vertaling: locus (Latijn) betekent plaats en control betekent hier invloed. Locus of control heeft te maken met de verantwoordelijkheid voor eigen acties en situaties: leg je de verantwoordelijkheid voor wat er gebeurt binnen jezelf, of buiten jezelf?

Er wordt een verschil gemaakt tussen interne en externe locus of control. Bij een interne locus of control ga je ervan uit dat je vanuit jezelf iets kunt veranderen aan een situatie. Je gaat ervan uit dat je gedrag (en succes) wordt bepaald door persoonlijke beslissingen en inspanningen. Bij een externe locus of control denk je dat je gedrag wordt bepaald door het lot, geluk of andere externe omstandigheden. Je denkt dat er niets verandert, tenzij de buitenwereld verandert (Van Alphen, 2019).

Het begrip is voor het eerst geformuleerd door de Amerikaanse gedrags- en persoonlijkheidspsycholoog Julian B. Rotter (1916-2014). Het begrip wordt gebruikt om verschillen in gedrag tussen mensen te verklaren en gedrag te voorspellen, bijvoorbeeld in de gezondheidszorg, organisatiepsychologie, consumentenonderzoek en politiek.

In het onderwijs kan de locus of control verschuiven van docent naar deelnemer om het leren leren te bevorderen (Bonset en Rijlaarsdam, 2004). De controle op het leerproces ligt dan eerst bij de docent en wordt vervolgens een gedeelde controle totdat de deelnemer helemaal zelf de controle over het leerproces heeft. Eerst bepaalt de docent de zaken tijdens het leerproces en worden er voorbeelden gegeven, terwijl in een later stadium alleen opties worden gegeven, daarna enkel suggesties, totdat de docent alleen nog de criteria bepaalt en ten slotte alleen nog advies geeft aan de deelnemer.

Referenties

Bonset, H. & Rijlaarsdam, G. (2004). Mother-tongue education (L1) in the learning-to learn paradigm: creative redevelopment of learning materials. L1 – Educational Studies in Language and Literature, 4, 35-62.

Neill, J. (2013). (2012). What is Locus of Control? Quantico: Marine Corps University.

Van Alphen, M. (2019). Diagnostische vaardigheden voor hulpverleners. Amsterdam: M.F. van Alphen & Boom uitgevers.

Wikipedia. (2024a). Julian Rotter. Retrieved: 13-08-2024. https://nl.wikipedia.org/wiki/Julian_Rotter

Wikipedia. (2024b). Locus of control. Retrieved: 13-08-2024. https://en.wikipedia.org/wiki/Locus_of_control